Bernard Piette over de transportsector op weg naar zero-emissie

De transitie naar zero-emissie in de transportsector wordt een moeilijke opdracht. Dat weet ook Bernard Piette, managing director van Logistics in Wallonia. Als innovatiecluster ondersteunen ze bedrijven in de transport- en logistieke sector in hun transformatieplannen. “Het is onze taak om innovatieve projecten op te zetten waarin bedrijven en universitaire onderzoekscentra samenwerken om logistiek, transport en mobiliteit groener, duurzamer en digitaler te maken.” Wij spraken hem over de weg naar zero-emissie die de transportsector voor de boeg heeft.

Transport goed voor 25% van CO2-uitstoot

De transportsector is de enige sector waar de CO2-uitstoot de afgelopen jaren is toegenomen in plaats van gedaald. Niet zo vreemd natuurlijk met de opkomst van de e-commerce tijdens de coronacrisis. De uitdagingen zijn voor de transportsector des te groter omdat ze andere economische activiteiten bedient. Er is nu eenmaal transport nodig om onze economie draaiende te houden. “Voor een duurzame oplossing op lange termijn kijken we als consument in eerste instantie best even in de spiegel. Transport is immers volledig afhankelijk van ons productie- en consumptiegedrag”, vertelt Bernard Piette. “Om de grootste resultaten te boeken moet het aantal transportkilometers naar beneden. Consumenten dienen daarom te beseffen dat hun aankoopgedrag online een enorme impact heeft op het aantal vrachtwagens op de baan. Zolang dat besef er niet is, blijft het probleem hetzelfde en wordt het een aartsmoeilijke opdracht om die CO2-uitstoot naar beneden te krijgen naar zero-emissie.”

‘Dé beste vorm van transport bestaat vandaag nog niet’

Volop inzetten op alternatieve brandstoffen

“Volop inzetten op alternatieve brandstoffen, dat is waarmee we op korte termijn het grootste verschil kunnen maken. Dé beste oplossing bestaat vandaag nog niet, maar als we kijken naar wat er wel al voorhanden is, dan zijn er in mijn ogen vier oplossingen: elektriciteit, biodiesel, gas en waterstof. Er zal niet één technologie domineren, maar een mix van verschillende technologieën zal voor verschillende toepassingen gebruikt worden. Zo is elektriciteit geen oplossing voor lange afstanden en is waterstof om geluidsredenen minder geschikt voor stedelijk vervoer. De technologische rijpheid is er. Het is nu aan de overheid om een cocktail te definiëren in de vorm van belastingverlagingen of financiële stimulansen. Dit moet bedrijven in staat stellen om over te stappen op groene alternatieven, zonder al te grote gevolgen voor hun omzet. We mogen niet vergeten dat de investeringscapaciteit van transportbedrijven relatief beperkt is. We kunnen ook niet verwachten dat ze tegelijk in een elektrische vrachtwagen, een op waterstof en een op gas investeren.”

‘Consumenten moeten beseffen dat hun aankoopgedrag online een enorme impact heeft op het aantal vrachtwagens op de baan’

Hoofdrollen voor elektriciteit en waterstof

De huidige situatie in Europa is niet al te rooskleurig. “We staan helemaal nog niet ver in dit zero-emissieverhaal. Ik maak me ook ernstige zorgen over de obsessie met elektrisch rijden. Elektriciteit zal immers nooit het volledige antwoord kunnen zijn. Het grootste vraagteken blijft sowieso waar al die elektriciteit vandaan zal komen. We hebben in België geen eigen grondstoffen en er is een afbouwplan voor de activiteiten in onze kerncentrales. Als we elektriciteit gebruiken die geproduceerd wordt door gascentrales, winnen we ook niets qua CO2-uitstoot. Zolang onze elektriciteitsproductie niet op punt staat en die niet zo groen mogelijk is, is het vermenigvuldigen van het aantal laadpunten in mijn ogen zinloos.

Als we anderzijds kijken naar de waterstoftechnologie, zitten we vandaag met een kip-of-eiprobleem. Energieleveranciers willen niet investeren in een waterstoftanknetwerk omdat er nog geen voertuigen zijn, en transporteurs wachten op laadinfrastructuur om te kiezen voor een waterstofwagen. Op een bepaald punt hebben we de proactieve beslissing van de regering nodig over waar ons land naartoe gaat. Ik zie gelukkig wel dat Europa vastberaden is om door te gaan met de ontwikkeling van waterstof. Veel landen beseffen dat de nood hoog is en dat we momenteel op energievlak te veel afhankelijk zijn van een aantal spelers met een twijfelachtige betrouwbaarheid. Kijk maar naar de energiecrisis van 2022 door de Russische inval in Oekraïne. De Europese Unie richt momenteel onderzoeksprogramma’s op om de ontwikkeling van waterstoftechnologie in een stroomversnelling te krijgen. Onderzoekers zullen voornamelijk rond twee thema’s werken: de productie van waterstof 100% groen maken en de energie-efficiëntie verhogen, want momenteel levert waterstof nog niet zo veel paardenkracht op als andere technologieën. Aan dit tempo zal de technologie tegen 2030 volwassen zijn.”

Lobbywerk olie-industrie en autofabrikanten

De technologie van vrachtwagens is de laatste jaren aanzienlijk geëvolueerd. Toch blijft de hoge kostprijs van een niet-dieselvrachtwagen voor veel transportbedrijven een grote hindernis. “De door Tesla beloofde vrachtwagen is er nog niet en ook van Nikola horen we dat ze problemen ondervinden bij de productie van hun elektrische vrachtwagen. Het zullen dus de meer traditionele fabrikanten zijn die de overstap naar energie-efficiënte vrachtwagens moeten zetten. De prijzen van zo’n vrachtwagen zullen uiteindelijk wel dalen, zo gaat dat bij elk industrieel proces. Zodra de volumes groter worden en de productie standaardiseert, daalt de kostprijs per eenheid automatisch. De vraag is alleen hoe snel dit zal gebeuren en of de prijs ooit op hetzelfde niveau als die van een dieselvrachtwagen komt. Ik denk alvast van niet. Autofabrikanten en de olie-industrie blijven lobbyen tegen het verbod van wagens met verbrandingsmotoren. Anderzijds moeten fabrikanten hun productiefaciliteiten ombouwen, wat de kans groot maakt dat ze vrij aanzienlijke marges zullen willen behouden. Diesel zal ook nooit volledig verdwijnen. Dieselmotoren vandaag de dag zijn qua uitstoot ook in niets meer te vergelijken met pakweg twintig jaar geleden. Hetzelfde geldt trouwens ook voor gas en biomassa. Al is zero-emissie met deze brandstoffen onmogelijk, toch geloof ik dat we de komende jaren mooie stappen zullen zetten om de CO2-uitstoot nog sterk te verminderen.”

‘Ik maak me zorgen over de obsessie met elektrisch rijden’

Nood aan duidelijk wettelijk kader

“Transportbedrijven zijn zich bewust van hun verantwoordelijkheid en zijn bereid die te nemen. Maar momenteel ontbreekt er een duidelijk en stabiel wettelijk kader voor de lange termijn. Er is een belastingsysteem nodig dat investeringen in propere energiebronnen ondersteunt. Dat energie in België zowel een regionale als federale bevoegdheid is, maakt de situatie er natuurlijk ook niet gemakkelijker op. Het is dus niet meer dan normaal dat veel transporteurs vandaag de dag nog aarzelen om de stap naar alternatieve brandstoffen te zetten. Het aanbod blijft ook relatief beperkt. Als ik hen één advies mag geven: anticipeer. Denk vooruit, zoek uit wat er mogelijk is voor uw bedrijf en wat er op dit moment op de markt is. Wacht niet totdat je geen keuze meer hebt, want dat moment komt er zeker.”

Vanuit TVM Belgium ondersteunen we onze klanten in de transitie naar emissieloos rijden. Daarom hebben we een verzekering ontwikkeld specifiek voor vrachtwagens en bestelwagens die rijden op elektriciteit of op waterstof. Interesse? 

Naar de Zero-emissieverzekering