Dashcams: de regels per land

Dashcams worden steeds vaker gebruikt in het verkeer. Ook vrachtwagenchauffeurs maken hier graag gebruik van om te laten zien wat ze onderweg allemaal meemaken en zien. Hun collega’s op kantoor krijgen meer inzicht in situaties onderweg en soms kan TVM Belgium de beelden gebruiken om aansprakelijkheid te bepalen bij een ongeluk of schadesituatie.

TVM Belgium zet de afspraken en regels van een aantal landen op een rij. Hieronder leest u onze algemene tips over het gebruik van dashcams.

Gebruik dashcams per land

Verschillende organisaties, zoals ANWB, ADAC en dashcamleveranciers, publiceren overzichten van landen waar dashcams zijn toegestaan. Deze overzichten spreken elkaar soms tegen en zijn vooral gericht op het particulier gebruik. TVM heeft lokale juristen gevraagd om (on)mogelijkheden rond het gebruik van dashcams te onderzoeken.

De uitkomsten per land zijn:

België: In België is het gebruik van dashcams toegestaan, maar er gelden duidelijke regels rond privacy en gegevensbescherming. Er is geen specifieke wet voor dashcams, maar het gebruik valt onder de Privacywet en in sommige gevallen onder de Camerawet. Je mag dashcambeelden gebruiken als persoonlijk bewijsmateriaal, bijvoorbeeld bij een ongeval. Publicatie van beelden waarop personen of kentekens herkenbaar zijn, mag echter alleen met toestemming. Dashcams zijn dus legaal, zolang je ze verantwoord gebruikt en de privacy van anderen respecteert.

Nederland: In Nederland is het gebruik van dashcams toegestaan, zolang je rekening houdt met de privacywetgeving. Je mag filmen tijdens het rijden en de beelden gebruiken als bewijs bij een ongeval. De dashcam mag het zicht van de bestuurder niet belemmeren en mag geen afleiding veroorzaken. Let op: het publiceren van beelden waarop mensen of kentekens herkenbaar zijn, is alleen toegestaan met toestemming. Beelden die niet meer nodig zijn, moeten zo snel mogelijk worden verwijderd. Gebruik je dashcam dus verantwoord en met respect voor de privacy van anderen.

Luxemburg: In Luxemburg is het gebruik van dashcams tijdens het rijden verboden. Hoewel je een dashcam in je voertuig mag hebben, mag deze niet actief zijn op de openbare weg. Dit verbod is gebaseerd op de Luxemburgse privacywetgeving, die het filmen van personen in openbare ruimtes zonder hun toestemming niet toestaat. Het doel is om de privacy van burgers maximaal te beschermen.

Wie toch filmt met een dashcam in Luxemburg riskeert hoge geldboetes. Ook het publiceren van dashcambeelden, bijvoorbeeld op sociale media, is verboden tenzij alle herkenbare personen op de beelden expliciet toestemming hebben gegeven. Reizigers wordt dan ook aangeraden hun dashcam uitgeschakeld te houden tijdens het rijden in Luxemburg.

Duitsland: In Duitsland is het gebruik van een dashcam in principe toegestaan, ook al denken veel mensen nog steeds van niet. Ze mogen echter alleen gebruikt worden om een concrete situatie vast te leggen en mogen niet permanent aanstaan. Bovendien mogen de opnames slechts korte tijd worden bewaard en mogen ze de persoonlijkheidsrechten van personen niet schaden. Bij een ongeval ben je verplicht te melden dat je er beeldmateriaal van hebt. Of de beelden mogen gebruikt worden hangt altijd af van het specifieke juridische geval. In principe kunnen de opnames als bewijsmiddel gebruikt worden, zolang bij het maken van de opname de bepalingen rond gegevensbescherming worden nageleefd.

Oostenrijk: In Oostenrijk is het (sinds enige tijd) wel toegestaan een dashcam te gebruiken, echter onder strikte voorwaarden. Het gebruik van dashcams in Oostenrijk is strikt gereglementeerd door de privacywetgeving (DSG) en de Europese AVG. Dashcams mogen enkel worden gebruikt om een concreet incident, zoals een ongeval, vast te leggen. Permanente opname, het systematisch filmen van de openbare ruimte of het opslaan van volledige ritten is niet toegestaan. De camera mag slechts een beperkte zone direct rond het voertuig opnemen, met lage resolutie en enkel zolang nodig voor het vastleggen van het incident. De beelden moeten bovendien beveiligd zijn tegen ongeoorloofde toegang en mogen niet zonder toestemming worden gedeeld of gepubliceerd.

Wie beelden van personen of nummerplaten herkenbaar maakt of verspreidt, stelt zich strafbaar. Als iemand denkt onrechtmatig te zijn gefilmd, kan diegene klacht indienen bij de Oostenrijkse privacy-autoriteit. Structureel gebruik of delen van beelden op sociale media is verboden.

Zwitserland: In Zwitserland mag je een dashcam in je voertuig installeren, zolang deze de zichtlijn van de bestuurder niet belemmert. De camera moet dus veilig en onopvallend worden bevestigd, bijvoorbeeld laag op de voorruit. Tijdens het rijden mag je het toestel niet bedienen, om afleiding te voorkomen.

Toch is het gebruik van dashcams juridisch niet vanzelfsprekend. De Zwitserse privacytoezichthouder beschouwt dashcams als een vorm van particuliere videobewaking van de openbare ruimte, wat alleen onder strikte voorwaarden is toegestaan. Zo mogen er geen herkenbare personen of kentekens worden gefilmd zonder geldige reden. Dashcams die continu opnemen, zijn in strijd met het proportionaliteitsbeginsel van de Zwitserse privacywetgeving. Ook het publiceren van herkenbare beelden kan leiden tot juridische stappen. Kortom: een dashcam mag, maar het gebruik ervan vereist zorgvuldigheid en respect voor de privacy van anderen.

Frankrijk: In Frankrijk is het gebruik van dashcams toegestaan, maar het valt onder strikte regels rond privacy en gegevensbescherming. Er bestaat geen specifieke wet die dashcams reguleert, maar het gebruik ervan wordt beoordeeld aan de hand van de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG/RGPD) en het Franse strafrecht. Een dashcam mag beelden opnemen van de openbare weg, maar zodra er herkenbare personen, kentekens of andere identificeerbare elementen in beeld komen, gaat het om het verwerken van persoonsgegevens. Dit betekent dat ook particulieren onder de AVG vallen. Het wordt daarom sterk afgeraden om in Frankrijk met dashcams te rijden.

Portugal: In Portugal is het gebruik van dashcams in voertuigen niet toegestaan. De Portugese wet verbiedt het filmen van de openbare weg of eigendommen van derden, omdat dit wordt beschouwd als het verwerken van persoonsgegevens. Denk hierbij aan het vastleggen van gezichten of kentekenplaten, wat in strijd is met het recht op privacy en bewegingsvrijheid.

De Portugese privacycommissie (CNPD) verduidelijkt dat dashcams niet toelaatbaar zijn zodra ze beelden vastleggen waarmee personen direct of indirect geïdentificeerd kunnen worden. Dit geldt ook voor beelden die niet gepubliceerd worden. Wie toch filmt, riskeert sancties en inbeslagname van het apparaat.

Verenigd Koninkrijk (VK): In het Verenigd Koninkrijk zijn dashcams volledig legaal en worden ze vaak gebruikt als bewijsmateriaal bij ongevallen. De beelden zijn juridisch toelaatbaar zolang ze tijdgestempeld, volledig en onbewerkt zijn. Verder mag de dashcam mag de zichtlijn van de bestuurder niet belemmeren en moet deze correct geplaatst zijn, bij voorkeur achter de achteruitkijkspiegel. Neem je ook binnenin het voertuig op? Dan moet je passagiers informeren, zeker bij commercieel gebruik (zoals taxi’s of rijscholen). De beelden zijn jouw eigendom, maar bij commercieel gebruik kan registratie bij de Information Commissioner’s Office (ICO) verplicht zijn.

Gebruikstips

Wilt u dashcams gaan gebruiken? Houd dan rekening met de volgende tips:

• Controleer altijd de laatste regelgeving via de officiële instanties van het betreffende land.
• Zet dashcams in die alleen korte fragmenten opnemen en niet die de hele rit filmen, bijvoorbeeld bij hard remmen of botsing.
• Zorg dat de fragmenten automatisch worden opgeslagen op een externe harde schijf of server, zonder dat de chauffeur hier iets voor hoeft te doen (tijdens het rijden).
• Gebruik enkel originele, onbewerkte opnames.
• Instrueer chauffeur(s) over het gebruik en de werking van de dashcam. Zodat zij bij het laden en lossen kunnen uitleggen hoe het werkt. Bij defensieterreinen bijvoorbeeld is filmen niet toegestaan.
• Voorkom dat er fragmenten online worden gepubliceerd (bv. op social media). Deel de beelden alleen met partijen als politie, TVM Belgium en andere schadebetrokkenen. Hiermee wordt de privacy van eventuele gefilmde personen en kentekens gerespecteerd.

Meer weten over dit onderwerp?

Neem dan contact op met Bruno Nijs, senior adviseur preventie en risicobeheer of met uw regionaal commercieel verantwoordelijke.